Wmo - Participatiewet of PvdA-wet?

‘Iedereen doet mee’ is de titel van het collegeprogramma in Lelystad. Hoe mooi sluit dat aan bij de participatiegedachte.
Persoonlijk vraag ik me af of we de Wmo (Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning) kortweg een participatiewet kunnen/moeten noemen. Als het doel is om zoveel mogelijk mensen (met en zonder beperking) te laten meedoen in de maatschappij zullen daar ook voorzieningen en mogelijkheden voor aanwezig moeten zijn. Hier ligt de uitdaging voor iedere gemeente om daar een invulling aan te geven.

Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Jet Bussemaker vindt de Wmo in beginsel een echte PvdA-wet. Zij kan leiden tot solidariteit, emancipatie en participatie op lokaal niveau.

Waar we voor moeten waken is dat gemeenten door de overheid niet aan hun lot worden overgelaten. 14 januari jl was ik op een PvdA regiobijeenkomst in Zwolle. Raadsleden uit de 3 noordelijke provincies, Overijssel en Flevoland waren uitgenodigd om met Tweede Kamerlid Agnes Wolbert, (Wmo in portefeuille) en Otwin van Dijk, wethouder in Doetinchem over de Wmo te praten.

Wat mij direct al opviel was het verschil in benadering. Grote gemeenten zoals Groningen, Zwolle en ook Lelystad hebben andere aandachtspunten als dorpen in Friesland die soms maar een paar honderd inwoners hebben. Voor iedereen is het uitgangspunt sociaal beleid, waarin het meedoen- verbinden van mensen voorop staat. Doetinchem heeft ‘een sociaal actieprogramma’ wat wordt vertaald in een Wmo-winkel. Zwolle en Groningen zijn bezig met de Wmo op wijkniveau en in kleine dorpen breekt men het hoofd over het verdwijnen van dorpswinkels en pinautomaten. 

Hoe ver is de Wmo in Lelystad

In het overgangsjaar 2007 is het Zeeuwse model door de gemeenteraad aangenomen en zijn de voorzieningen voor de cliënten gelijk gebleven. Uitgangspunten van het Zeeuwse model zijn een vaste prijs, selectie en concurrentie op kwaliteit en keuzevrijheid voor de zorggebruiker. Momenteel is de herindicatie WvG en AWBZ Huishoudelijke Verzorging 1 en Huishoudelijke Verzorging 2 in volle gang.  Dat geeft veel onrust bij de zorggebruikers. Eind 2007 hebben alle zorggebruikers bericht ontvangen over hun herindicatie waarbij is vastgelegd dat 80-plussers recht blijven houden op de nu geleverde zorg. Ik volg met aandacht de resultaten van de omzetting van 20%-80% naar waarschijnlijk 70%- 30%.

Aandachtspunten zijn: hoeveel zorggebruikers krijgen een andere hulp en hoe bevalt dat, zijn er genoeg alphahulpen te vinden en vallen er ontslagen bij de thuiszorgorganisaties.

Planning Beleidsplan Wmo Lelystad

In het eerste kwartaal van 2008 zal de gemeenteraad het Wmo Beleidsplan 2008-2012 vaststellen. Momenteel wordt het concept beleidsplan op basis van de resultaten van het Opinieplein, het advies van de Klankbordgroep en de inbreng vanuit externe partijen aangepast en verder uitgewerkt. Medio 2008 wordt er een meer stabiele situatie verwacht en komt er een inhoudelijke en financiële evaluatie. In de tweede helft van 2008 wordt het evaluatierapport aan de gemeenteraad voorgelegd.

Hoe gaat Lelystad om met participatie

Inspraak is het creëren van draagvlak. In de Lelystadse inspraakverordening staat te lezen dat het participatiebeleid wordt toegepast bij complexe beleidsprocessen waarbij meerdere actoren betrokken zijn. In een zo vroeg mogelijk stadium worden burgers, maatschappelijke organisaties, bedrijven of andere overheden bij het beleid betrokken om zo in een open en evenwichtige wisselwerking of samenwerking met hen tot de voorbereiding, bepaling uitvoering of evaluatie van beleid te komen.

Ik geef twee voorbeelden van burgerparticipatie: de Klankbordgroep mag het college gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen en sinds november 2007 volgt Lelystad Agenda 22 van de VN*.

Het Wmo-loket is gevestigd in het Stadhuis, is ook telefonisch bereikbaar en digitaal kunnen vragen over de Wmo worden gesteld. wmo@lelystad.nl en www.zorgloket.lelystad.nl

Ook is Lelystad al jaren met participatie in de wijken bezig. Lelystad is onderverdeeld in 8 wijken, die allen een eigen wijkpost hebben, die bemand worden door cliëntbeheerders, wijkconsulenten en per twee wijken is er een wijkmanager. Ook heeft iedere wijk een wijkraad die bestaat uit actieve wijkbewoners. Zijn kunnen samen met de wijkconsulent en wijkmanager afspraken maken waar wijkbudgetten voor worden ingezet. In één wijk loopt een pilot voor een MFA (Multi Functionele Accommodatie).

Hoe gaat de Pvda Lelystad om met participatie

Vanuit sociaaldemocratisch oogpunt hebben we aandacht voor het doorontwikkelen van zorg, welzijn en dienstverlening. Sociaal beleid, nl zelfredzaamheid waar het kan en zorgverlening waar het moet, is ons uitgangspunt om bewust en weloverwogen onze standpunten te bepalen. Wat doen we daar in praktijk mee?

Wijkadoptie

Lelystad is onderverdeeld in acht wijken. Sinds september 2006 hebben acht PvdA raadsleden de acht wijken geadopteerd. Als adoptieraadsleden zijn wij de ogen en oren in de wijk en kunnen snel inspelen op actuele ontwikkelingen. Iedere raadslid geeft hieraan op zijn eigen wijze invulling. Zie ook adoptieweblog.

Tot slot

Volgens Kim Putters, Eerste Kamerlid PvdA, is de lokale zorg en dienstverlening erbij gebaat dat er een duidelijke visie wordt ontwikkeld op participatie, zelfredzaamheid en betrokkenheid in wijk. Hij spreekt over sociaal-democratische ankerpunten.

De Wmo biedt kansen om deze te realiseren en hij daagt ons volksvertegenwoordigers uit om dat duidelijk aan het voetlicht te brengen en een PvdA-stempel op lokale zorg en dienstverlening te drukken. Aan ons raadsleden om de uitdaging aan te gaan om van de Wmo een PvdA-wet maken. De vraag is dan of marktwerking een uitgangspunt moet blijven.

Jos d’Arnaud-Appelo, raadslid PvdA Lelystad,

Woordvoerder Wmo,

Auteur Wijkadoptieplan Lelystad.

Citaten gebruik uit Proeflokaal 24, nov 2007

* AGENDA 22 heeft tot doel om de 22 VN-Standaard Regels vast te leggen in beleidsplannen voor mensen met een functiebeperking van welke aard dan ook.